Bu yazımızda bahçe sulama sistemi kapsamında sprink kuşaklarının nasıl oluşturulacağını anlatacağım. Sprink yerleşimlerini yaptıktan sonra otomatik sulama projesi hazırlanmasında sıra sprinkleri kuşaklara bölmeye gelir. Buna biz vanalara ayırma da diyebiliriz. Daha önceki yazımızda alanımızı vanalara varsayımsal olarak biraz daha fonksiyonel (kullanım) ağırlıklı olarak bölmüş idik. Şu anda yapacağımız şey ise işi daha da net hale getirmek ve teknik veriler doğrultusunda vanaların olacağı bölgeleri belirleyeceğiz. İlk olarak şunu söylemem gerekir ki çok küçük bir alanımız yoksa -örneğin 100-200 metrekare gibi- kesinlik alanımız tek seferde sulanmaz. Çünkü su kapasitemiz buna yetmez. Bundan dolayı vana ihtiyacı doğar. Vanaların çalışma prensibi şöyledir: Alan tek seferde sulanamaz olduğundan dolayı bölgelere ayrılır, her bir bölgeye bir vana takılır. İlk vana örneğin 10 dakika çalışır daha sonra programlayıcı tarafından ayarlanmış olan sistem ilk vanayı kapatır ve ikinci vanayı açar. Bu vanaya da 5 dakika sulama süresi verilmiş olsun. 5 dakika sonra 2. vana da kapanır ve 3. vana açılır. Bu işlem son vanaya kadar devam eder. Bu sistemin çalışma prensibidir. Bizim için önemli olan en uygun sprink yerleşimini yaparak ve gene en uygun çaptaki ve özellikteki vanaları kullanarak mümkün olduğunca az vana bölgesi çıkarıp maliyeti düşürmektir. Genellikle sulama sistemlerinde maliyetler vana sayısı üzerinden belirlenir. Aşağıda örnek projemizdeki sprink yerleşimi ve alanın vanalara bölünmesi gösterilmiştir.
Otomatik sulama sistemi kurulacak olan bir çok alan sahip olduğu su kapasitesinden daha fazla su kapasitesine ihtiyaç duyar. Bundan dolayı vana bölgelerimizi oluştururken güneşe maruz kalma durumu, bitkilerin çeşit durumu (az mı su istiyor yoksa su ihtiyacı çok mu) gibi durumları düşünerek bu işlemi yapmalıyız. Bunu örnek alanımızdan bir vana bölgesini seçerek açıklayalım.
Örneğin Alan-A vana bölgesi olsun. Burada ilk yapmamız gereken daha önceki yazılarımızda hesapladığımız sistem çalışma basıncını bulmalıyız. Bunun nasıl hesaplanacağını önceki yazılarımızda göstermiştik. Bu basınç sprinklerin aralıklarını belirlerken göz önünde bulundurduğumuz etmenlerden biridir. Aynı zamanda sprinklerin debi (dakikadan geçen litre bazında su miktarı) gereksinimlerinin ürün kataloğu içerisinde sprink performans tablosunda bulunduğuna da değinmiştik. Bu tablodan bakarak her bir sprink'in GPM'lerini (debilerini) de yazalım. Projemizde kullandığımız tüm sprinklerin GPM'lerini (debilerini) toplayalım ve bunu genel sistem çalışması basıncımıza bölelim. Böylelikle tüm alanda kullanacağımız vana miktarını buluruz. Hemen bir örnek verirsek projemizdeki tüm sprinklerin toplam debisi (GPM'si) 80 l/dk olsun. Bizim sistemimizin toplam kapasitesi ise 16 l/dk ise 80/16 dan bizim 5 adet istasyon ile yani vana bölgesi ile bu sistemi çalıştırabileceğimiz ortaya çıkar. Burada tam sayı bir rakam çıkarsa örneğin 5.3 gibi bunu bir üst tam sayıya yuvarlarız yani 6 istasyon yaparız. Şimdi kaç adet vana bölgemiz olduğunu bildiğimize göre alanımızdaki her bir bölgeye göre yaklaşık olarak vana debisini geçmeyecek şekilde sprinklerimizi böleriz. Daha sonra yukarıdaki örnek projede olduğu gibi vana alanlarımızı çizelim.
Comments